استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. ، rostam90@ymail.com
                    
                    
                    چکیده:       (1390 مشاهده)
                    
                    
                         بررسی و تحقیق در اشعار کاتبی نیشابوری، از شاعران برجسته قرن نهم، نشان میدهد که وی در اشعار عرفانی خود از بیانی نمادین بهره گرفتهاست. مضمون بیشتر غزلهای کاتبی و منظومههای «دلربای» ، «سینامه» و «مجمعالبحرین» عرفانی است. موضوع منظومۀ مجمعالبحرین، داستان عرفانی ـ تمثیلی دو دلداده است؛ یکی ناظر، پادشاه اصفهان و دیگری منظور، شاهزادۀ چین، که این دو بعد از تحمل دشواریهای فراوان، در نهایت در یک شکارگاه نمادین به هم میرسند.  نمادهای این اثر بدون توجه به سمبولیسیم غربی و با الهام گرفتن از کتاب «رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی» نوشته دکتر تقی پورنامداریان بررسی شدهاست. شیوۀ پژوهش در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در منظومۀ «مجمعالبحرین» ابر، سیل،  رعد و برق، غار، شکار، شکارگاه، چین، اصفهان، لشکر، دیدار با پیر عابد و رؤیا، کارکردی نمادین دارند. بیشتر نمادهای مثنوی « مجمعالبحرین»، در اشعار عرفانی پیش از کاتبی، وجود داشته، امّا نمادهای شعر وی، تا حد زیادی منعکسکنندۀ فضای ذهنی شاعر است و رنگ و بوی شخصی دارد.
 
                     
                    
                    
                    
                    
                    نوع مطالعه:  
پژوهشي |
                    موضوع مقاله: 
                    
تخصصي  دریافت: 1401/6/31 | پذیرش: 1401/10/27 | انتشار: 1400/8/10