داستانِ هبوطِ آدمی از بهشت یگانگی به برزخ بیگانگی، به گونه‌های متفاوت در تفاسیر اسلامی و غیر اسلامی گزارده شده است. در مسیحیّت نوعِ انسان، به ذات گناهکار است؛ در قرآن نیز استعدادِ طغیان و گناهکاری در نوعِ انسان وجود دارد؛ امّا این هر دو روایت پایانی متفاوت دارد. در روایت مسیحیّت، مسیح با ایثارِ خونِ خویش، تاوانِ گناه کاریِ آدم را می‌پردازد؛ ولی در روایتِ قرآنی، در همان زمانِ ازلی، قلم، از نتایجِ مشیّت قِدَم، در حقِ آدم به سعادت می‌رود و گناه او به حکمِ عذر به وی حوالت داده می‌شود. درهم ریزیِ معناها؛ همچنین سرشتِ مشابهِ آغازین و سرنوشتِ متباینِ فرجامین، پژوهندگان را برآن داشت تا با رویکردی تفسیرگرانه به بازخوانیِ شعرِ فروغ به قصدِ معناگشایی از اسطوره­ی هبوطِ آدمی، با خوانشیِ میان متنی، بپردازند.

یکی از مشخصه­های بارزِ عرفان و تصوّف اسلامی، بهره­مندیِ گُستردۀ آیینِ طریقت، از لُب و عصارۀ مفاهیمِ قرآنی، و هم­چنین مطابقتِ باورهای رایج در آن، با احادیثِ قُدسی و نبوی است. از دیگر مؤلّفه­های درخورِ توجه عرفانِ اسلامی، عنایتِ فراوانِ اهل معرفت به باطن و محتوا، و قائل گردیدنِ اعتبارِ ویژه برای تفسیر و تأویل است. در مسلک و مرامِ تصوّف، هیچ‌گاه به ظاهرِ لفظیِ قانونِ الهی اکتفا نشده است. اهل عرفان در عوضِ بسنده کردن به ظاهرِ آیاتِ الهی، تفسیر و تأویلِ آن­ را وجهۀ همتِ خود قرار داده­اند. اربابِ سیر و سلوک بر مبنای این اعتقاد، ضمن آن­که از آیاتِ قرآنی و احادیثِ نبوی و قدسی، تأویلاتی خاص ارائه نموده‌اند؛ آموزه­های معرفتی خود را نیز، به این ارکان مستند ساخته­اند. یکی از این آموزه‌های معرفتی، که اهل عرفان در هنگام بحث از ولی و مقامِ ولایت به طرح و بررسی آن پرداخته­اند، مسألۀ پوشیده بودنِ اولیاءالله از نظرِ اغیار است. اهلِ تصوّف مبنایِ این اعتقاد را بر اساسِ حدیثِ قدسیِ « اولیایی تحتَ قِبابی لا یَعرفُهُم غَیری » استوار نموده­اند. این حدیث، از جانبِ اربابِ سیر و سلوک، دست‌مایۀ شرح و تفسیرهای گوناگون قرار گرفته است. متصوّفه، ضمن ایراد استدلال در خصوصِ دلایلِ این اختفا، دربارۀ این­که « قِباب » چه چیزهایی هستند، که اولیا را از دیدۀ اغیار مستور نگاه می­دارند، اقوالی متعدد بیان داشته­اند. در این مقاله سعی بر آن است تا ضمنِ بررسی و بازکاویِ سخنان و آرای مشایخِ اهل طریقت در خصوصِ این موضوع، تفسیرِ ایشان از حدیثِ مورد اشاره بیان گردد.