پرداختن به مسألهی خوارق عادات و بحث دربارهی انواع افعالِ ناقض عادت، یکی از مباحث رایج در میان اهل تصوّف بوده است. این موضوع در عرفان و تصوّف اسلامی به صورتِ مسألهی کرامات نمودی ویژه پیدا کرده است. در میان مساﺋل متعدّدی که در عرفان اسلامی مطرح می باشند، و در بین احوال و آثاری که آنها را از آن اولیا دانستهاند، کرامات مشکلترین آنهاست. پیچیدگیِ این موضوع به گونهای است که درصورت عدم آشنایی کامل با آن، کرامات اولیا اُموری مُستَحیل به نظر خواهند آمد؛ و به صِرفِ عقل گریز بودن این افعال، به آسانی به انکار آنها میتوان پرداخت. کرامت، بحثی دراز دامن به دنبال دارد و بدون پرداختن به زوایای مختلف آن، امکان دست یافتن به تصوّری روشن از این موضوع محال مینماید. یکی از این زوایا ـ که در حکم مقدّمهای جهت ورود به مبحثِ کرامات به حساب میآید ـ مسألهی انواعِ خوارق عادات است. اهل طریقت از سه دیدگاه ویژه به بررسی خوارقِ عادات پرداختهاند و انواعی برای آن ارائه نمودهاند. این انواع ـ در ظاهر ـ یکسان و شبیه به یکدیگر به نظر میرسند. آنچه این اقسام را از یکدیگر متمایز میسازد، ماهیّت و قصد اصلی از اظهار آنهاست. موقوف بودن این تفاوت و تمایز به باطن و محتوا، سبب گردیده است تا حدّ و مرزِ میانِ برخی از این انواع ـ نسبت به یکدیگر ـ کاملاً روشن نباشد. بررسی انواع خوارق عادات و توضیح در باب هریک از این اقسام، از جمله راههایی است که کمک مینماید تا حدود و ثُغور این انواع نسبت به یکدیگر مشخص شود. علاوه بر این، به نظر میرسد قصد اصلی از طرح مسألهی انواع خوارق عادات در تصوّف اسلامی، به منظور تبیینِ هرچه بهتر و توضیحِ هرچه روشنتر کرامات و مشخص ساختن وجوهِ تمایز آن نسبت به دیگر انواع بوده است. در این مقاله، سعی بر آن است تا به شیوهای منظم و سامّان یافته به معرفی انواع خوارق عادات و ترسیم خطوط کلی هر یک از این اقسام پرداخته شود.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |