دوره 2، شماره 6 - ( فصل نامه ی علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی «ادب و عرفان» 1390 )                   جلد 2 شماره 6 صفحات 204-165 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Shams M J, Zare’Baz Ghal’a S. Mystic Behaviour. عرفانیات در ادب فارسی 2011; 2 (6) :165-204
URL: http://erfaniyat.iauh.ac.ir/article-1-201-fa.html
شمس محمّد جواد، زارع بازقلعه صونیا. ادب و سلوک عرفانی. فصل‌نامه علمی عرفانیات در ادب فارسی. 1390; 2 (6) :165-204

URL: http://erfaniyat.iauh.ac.ir/article-1-201-fa.html


چکیده:   (3569 مشاهده)

منظور از ادب در عرفان و تصوّف، حفظ حدود و حریم بندگی و عدم تجاوز از آن می‌باشد. انسانی که قصد دارد راه معنوی رسیدن به خدا را بپیماید، براساس توصیه و تأکید بزرگان تصوّف و عرفان، آداب و رسومی را باید رعایت کند که از لوازم ضرور این راه است.

صوفیان با توجّه به آیه‌ی شریفه‌ی « الحافظون لحدود الله» و حدیث نبوی «ادّبنی ربّی فأحسن تأدیبی» ریشه‌ی آداب سلوک را قرآن و سیره‌ی پیامبر اکرم (ص) می‌دانند. بنابراین، ضمن تعریف و تقسیم بندی، به رعایت آن هم تأکید داشته و خود نیز به آن عمل می‌نمودند. در تذکره‌ها و متون عرفانی گفتارها و رفتارهایی را می‌توان مشاهده کرد که نشان دهنده‌ی عمق توجّه مشایخ به رعایت ادب در مسیر سلوک است. عمده‌ی مطلب به جای مانده در مورد ادب صوفیانه شامل تعریف‌ها و تقسیم بندی‌های مختلف آن می‌باشد. هجویری در کشف المحجوب، خواجه عبدالله انصاری در منازل السّائرین و صدمیدان و ابن عربی در فتوحات مکیّه از جمله‌ی عارفانی هستند که در ارائه‌ی تقسیم بندی برای آداب سلوک پیشگام بوده‌اند. امّا در این میان ابن‌عربی در ارائه‌ی نظر خویش به جوانب و نکات ظریف بیشتری توجّه نموده است و ادب را به دو دسته‌ی متمایز حال و مقام تقسیم کرده و سپس ادب مقام را به چهار دسته‌ی ادب شریعت، ادب خدمت، ادب حق و ادب حقیقت تقسیم نموده و همچنین برای ادب حال نیز تقسیماتی مانند ادب شریعت، ادب در مکان، ادب در زمان، ادب وضعی، ادب احوال، ادب اعداد، ادب خدمت، ادب حق و ادب حقیقت ذکر کرده است.

در این مقاله، ابتدا معانی متفاوت ادب بررسی شده و سپس به شرح ادب عارفانه یا صوفیانه پرداخته می‌شود.

واژه‌های کلیدی: ادب، سلوک، آداب سلوک، تصوف
متن کامل [PDF 186 kb]   (1331 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/4/14 | پذیرش: 1395/4/14 | انتشار: 1395/4/14

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Erfaniyat Dar Adab Farsi

Designed & Developed by : Yektaweb