1- ، hojatolah.ghmoniri@iau.ac.ir
چکیده: (207 مشاهده)
پژوهش حاضر با عنوان «بررسی احوال عرفانی در شعر مولانا و جامی (بر پایه کتاب اللمّعِ ابونصر سراج)» به دنبال آن بوده است تا با روش تحلیلی و توصیفی، حالات انسان در سیر و سلوک عرفانی را در چارچوب تقسیمات کتاب «اللمّع» مورد تحلیل و بررسی قرار داده و به این طریق تعریف و توصیفات مولانا و جامی را ـ در یک مقایسه ضمنی ـ به نظر خواننده برساند. آنچه از جستجوی انجام شده به دست آمد به عبارت از آن است که: انواع «حال» بر اساس تعابیر و اصطلاحات کتاب اللّمع، در سرودههای مولانا و جامی قابل استحصال است. این احوال عبارتند از: مراقبه، قرب، محبت، خوف، رجا، شوق، انس، اطمینان، مشاهده و یقین. در ضمن هر دو سخنور عارف احوال سلوک را با اقتباس و استفاده از مضامین قرآن کریم و گاهی حدیث مورد توجه قرار دادهاند. از دیگر وجوه، تشابه بین این دو شاعر. معرفی حالات یاد شده، عمدتاً، در قالب تمثیل است. از موارد تمایز نیز میتوان شکل بیان را برجسته کرد؛ به این معنا که زبان مولانا در تعریف و توصیف «احوال» شاعرانه و ادبیانهتر است، در حالی که زبان جامی ـ با تأثیر از آموزههای ابنعربی در فصوصالحکم ـ آمیخته با فلسفه است. این نوع بیان خود به خود سرودههای شاعر را دشوار و دیریاب کرده، به طوری که اگر خواننده با تعابیر و اصطلاحات ابنعربی آشنا نباشد چندان نمیتواند سرودههای وی را درک و تفسیر نماید.
شمارهی مقاله: 1
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1403/5/3 | پذیرش: 1403/5/28 | انتشار: 1403/12/17