1- دانشجوی دکتری ادبیات عرفانی دانشگاه لرستان. (نویسندۀ مسئول) ، sudabe.farhadi.62@gmail.com
2- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی تهران
چکیده: (2222 مشاهده)
یکی از نظریههای مهم زبانی، نظریۀ گشتاری است. غرض از گشتار یا تأویل، این است که تعداد جملههای زبان به وسیلۀ حذف، تبدیل، اضافه و جابهجایی تأویل شود. این مقاله با هدف تبیین شطحیات بر مبنای تأویلهای زبانی به بررسی چند نمونه از شطحیات عرفا بر اساس نظریۀ گشتاری میپردازد و به دنبال پاسخگویی به این پرسشها است: که آیا شطحیات عرفا را میتوان با بُعد تأویلی و گشتاری زبان بررسی کرد؟ تفاوت گشتار در زبان عادی و ارجاعی با زبان عرفانی در چیست؟ نتایج بررسیها نشان میدهد: شطحیات صوفیانه، شکلی از گفتار است نه زبان و در واقع نشانی از ویژگی خلاقیت و زایایی زبان و نمودی از کنشهای زبانی است. در زبان ارجاعی(زبان عادی و علمی)، یک روساخت با اِعمال قواعد گشتار از یک یا چند ژرفساخت متناسب و همساز بهدست میآید و رابطه میان ژرف ساخت و رو ساخت تا حدود زیادی روشن و منطقی است؛ اما در زبان شطح روساخت از چندین ژرفساخت متفاوت و متناقض حاصل شده و همینامر، باعث دشواریابی و دیرفهمیِ آمیخته با حیرت، در شطحیات شده است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1396/7/18 | پذیرش: 1396/12/12 | انتشار: 1397/1/20