vesaghati jalal M, farajifar S, Nasiri Z. A study of Iranian perfectionism in Nezami’s “Haft Peykar” By emphasizing the myth of the great lady of the universe. عرفانیات در ادب فارسی 2020; 11 (43) :91-119
URL:
http://erfaniyat.iauh.ac.ir/article-1-622-fa.html
1- دانشآموختۀ دکتری زبان وادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، m.vesaghati.jalal553@gmail.com
2- دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.
3- دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی، واحد فیروزآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزآباد، ایران.
چکیده: (1111 مشاهده)
هر چند یونگ در نقد ادبی جدید، مادینۀ روان و آنیما را بر سر زبان ها انداخت، امَا باور کهن بزرگبانوی هستی با جغرافیای فکریِ نظامی سازگاری ویژه ای دارد. اسطورۀ بزرگ بانویِ هستی باور کهنی است که همواره در ذهنیَت مردم جهان وجود داشته و چنین مینماید که نظامی، هنگام سرایش هفت پیکر، با این اسطورۀ قدیمی آشنا بوده و از آن در خلق این اثر ادبی بهره برده است. در این نوشتار پرسش اصلی این است که نظامی با چه شگردهایی اسطورۀ مادینۀ روان را در اثر هفتپیکر به کار گرفته است؟ نویسندگان این مقاله برای دستیابی به پاسخی شایسته، هفت پیکر نظامی را از دید مادینۀ عظیمِ روان به روش توصیفی-تحلیلی، استقراییِ ناقص و آوردن شواهد مثال بررسی نموده و هر جا لازم بوده از نظریۀ یونگ نیز بهره برده اند. نتایج این پژوهش نشان میدهد؛ کمال جویی همواره یکی از دغدغه های مهم ایرانیان بوده که در طول زمان با توجّه به شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دچار تحوّل شده و در منظومه های عرفانی به تکامل رسیده است. اگر سیر کمالجویی ایرانیان به سه دورۀ آغازین، میانه و دورۀ تکامل تقسیم گردد، هفت پیکر نظامی مصداق بارزی از دورۀ میانه است؛ در این اثر ادبی همسران بهرام، نمادی از بزرگبانوی هستی و مادینۀ روان او هستند که در راه رسیدن بهرام به کمال، نقش راهنما و پیر و دلیل راه را ایفا می کنند تا او با تزکیۀ نفس و رسیدن به خودآگاهی، پادشاهی عادل و عاقل گردد و شایستگی رفتن به ظلمات غار و دستیابی به جاودانگی را پیدا کند. دریافت این نکته در کنار مؤلَفه های زیباییشناسی دیگر، این اثر را به شکل معناداری، زیبا و هنری و عمیق کرده است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/3/2 | پذیرش: 1399/10/4 | انتشار: 1399/6/1