استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. ، rostam90@ymail.com
چکیده: (615 مشاهده)
بررسی و تحقیق در اشعار کاتبی نیشابوری، از شاعران برجسته قرن نهم، نشان میدهد که وی در اشعار عرفانی خود از بیانی نمادین بهره گرفتهاست. مضمون بیشتر غزلهای کاتبی و منظومههای «دلربای» ، «سینامه» و «مجمعالبحرین» عرفانی است. موضوع منظومۀ مجمعالبحرین، داستان عرفانی ـ تمثیلی دو دلداده است؛ یکی ناظر، پادشاه اصفهان و دیگری منظور، شاهزادۀ چین، که این دو بعد از تحمل دشواریهای فراوان، در نهایت در یک شکارگاه نمادین به هم میرسند. نمادهای این اثر بدون توجه به سمبولیسیم غربی و با الهام گرفتن از کتاب «رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی» نوشته دکتر تقی پورنامداریان بررسی شدهاست. شیوۀ پژوهش در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در منظومۀ «مجمعالبحرین» ابر، سیل، رعد و برق، غار، شکار، شکارگاه، چین، اصفهان، لشکر، دیدار با پیر عابد و رؤیا، کارکردی نمادین دارند. بیشتر نمادهای مثنوی « مجمعالبحرین»، در اشعار عرفانی پیش از کاتبی، وجود داشته، امّا نمادهای شعر وی، تا حد زیادی منعکسکنندۀ فضای ذهنی شاعر است و رنگ و بوی شخصی دارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/6/31 | پذیرش: 1401/10/27 | انتشار: 1400/8/10