Hoseinpanah K, Azizi N, Gh Moniri H. Reflection of religious and epistemological teachings in the poetry of the Khorasani period (with the direct or indirect influence of verses and hadiths). عرفانیات در ادب فارسی 2022; 13 (50) : 3
URL:
http://erfaniyat.iauh.ac.ir/article-1-678-fa.html
حسین پناه خدیجه، عزیزی ناهید، غ منیری حجت اله. بازتاب آموزههای دینی ـ معرفتی در شعر دوره خراسانی (با تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم از آیات و روایات). فصلنامه علمی عرفانیات در ادب فارسی. 1401; 13 (50) :77-103
URL: http://erfaniyat.iauh.ac.ir/article-1-678-fa.html
1- ، n.Azizi@iaub.ac.ir
چکیده: (249 مشاهده)
اگر چه شعر دوره نخست در زبان فارسی یعنی: شعر سبک خراسانی مشحون است از طبیعتگرایی و شادخواری با این حال موضوعات معرفتی (در حوزه دین، حکمت و عرفان) نیز بخشی از مضامین سرودههای شاعران و سخنوران این دوره را تشکیل میدهد. بر همین اساس پژوهش حاضر در پی آن برآمد تا با روش تحلیلی ـ توصیفی و واکاوی اشعار برخی از شاعران دوره یاد شده مثل: ابوشکور بلخی، کساییمروزی، رودکیسمرقندی، فردوسی و ناصرخسرو، مضامین دینی و معرفتی سرودههای شاعران را احصاء کرده و با دستهبندی و مقایسه آنها با یکدیگر ضمن میزان بازتاب این مضامین، تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم مضامین یاد شده را با آیات کریمه قرآن و روایات نبوی و علوی در معرض نگاه خواننده قرار دهد. آنچه از پژوهش انجام شده به دست آمد به اختصار عبارت از آن است که: مضامینی چون: خودشناسی و خداشناسی، عبودیت و ستایش خدا، توبه و بازگشت از گناه، توصیه به تقوی و پرهیزگاری، صداقت و راستگویی، قناعت و میانهروی، خویشتنداری در کلام و رعایت اعتدال در گفتوگو، تواضع و بردباری، مرگاندیشی و آمادگی برای سفر آخرت و ... از مضامین پرکاربرد در شعر این شاعران بوده و از این حیث میتوان آنان را پیشگامان تفکرات معرفتی در همه ادوار شعر فارسی به شمار آورد. در این میانه البته فردوسی و ناصرخسرو سهم بیشتری را در این خصوص از آن خود کردهاند.
شمارهی مقاله: 3
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1403/5/25 | پذیرش: 1403/12/3 | انتشار: 1403/12/17