1- دانشیارگروه ادیان و عرفان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرمآباد، خرمآباد، ایران. (نویسنده مسئول) ، ali fathollahi@yahoo.com
2- دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرمآباد، خرمآباد، ایران.
چکیده: (2398 مشاهده)
در کتب ملل و نحل و مصادر روایی،حدیثی از پیامبر(ص) مبنی بر تشتّت دیدگاه، میان امتهای یهود، نصارا و اسلام موسوم به«حدیث تفرقه» یاد میشود. عرفای مسلمان همچون دیگر اندیشهورزان، با ژرفبینی دراین روایت، ضمن تبیین و تحلیل، آن را دستمایه دیدگاه تأویلگرایانه و گاه مبتنی بر تسامح دینی یا به عبارتی «فرامذهباندیشی» خود قرار دادهاند. در این میان مولوی بلخی(604-672) در دیوان شمس وکتاب مثنوی به طرح دیدگاههای خویش در مواجهه با سایر ادیان و مذاهب پرداخته است. وی معانی متفاوتی را از تعبیر «هفتاد و دو»گانه پنداری اهل مذاهب طرح کرده، آن را بر سیاق مکتب عرفانی خویش تفسیر میکند. این نوشتار با روش توصیفی و تحلیل محتوای متون مرتبط،نشان میدهدکه برخی از عرفا با تسامح، هفتادودو مذهب را منازل راه خدا می دانند و قول به فرقه ناجیه را مغایر با رحمت واسعه الهی دانسته، برخی نیز انسان کامل و دیگران هم اهل بیت و اصحاب پیامبر را مصداق واقعی فرقه ناجیه پنداشتهاند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1396/11/6 | پذیرش: 1396/12/12 | انتشار: 1397/1/20